Publikacje
Wysokie technologie, a rozwój małego dziecka
Rodzice chętnie pozwalają swoim dzieciom korzystać z programów komputerowych, tabletów czy gier edukacyjnych myśląc, że to dobrze wpłynie na ich przyszłe sukcesy
w nauce. Oczywiście odpowiednio dobrane treści prezentowane na urządzeniach mobilnych mogą mieć pozytywny wpływ na rozwój dzieci, jednak zbyt wczesne oraz intensywne korzystanie z tych urządzeń wpływa negatywnie na rozwój psychofizyczny dziecka, jego mowę oraz kształtowanie relacji rówieśniczych i więzi społecznych.
Najważniejsze są początki
Pierwsze lata życia dziecka stanowią najintensywniejszy okres rozwoju mózgu człowieka. Do tego rozwoju niezbędne jest wielozmysłowe poznawanie otaczającego świata. Dziecko musi poczuć, doświadczyć, dotknąć, zobaczyć i usłyszeć, aby struktury neuronalne jego mózgu mogły się prawidłowo rozwijać. Natomiast szybko zmieniające się i agresywne bodźce wzrokowe, słuchowe, które pojawiają się w grach, reklamach, bajkach oraz grających multiplikilnych zabawkach atakują rozwijający się mózg dziecka. Bodźce te są przetwarzane w prawej półkuli mózgu, której wysoka aktywność prowadzi do hamowania rozwoju lewej półkuli, odpowiedzialnej m.in. za rozwój mowy oraz myślenia dziecka.
Badania amerykańskie wykazały, że dzieci, które w okresie niemowlęcym korzystały
z programów telewizyjnych dla niemowląt mają opóźniony rozwój mowy. Podobne wnioski wyciągnęli badacze zajmujący się tym problemem w Katedrze Logopedii i Zaburzeń Rozwoju Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Wyniki ich badań pokazały, że dzieci które
w niemowlęctwie poddawane były oddziaływaniom telewizji, komputerów, tabletów przejawiają wiele niepokojących zachowań takich jak: opóźnienia lub brak nabywania systemu językowego, zwolniony przebieg rozwoju intelektualnego czy kształtowania umiejętności społecznych.
„U dzieci od 4 do 12 miesiąca życia notowane są następujące niepokojące zachowania:
- brak koncentracji na twarzy dorosłego,
- brak uśmiechu na widok znanej osoby,
- brak gaworzenia,
- brak wsłuchiwania się w głos dorosłego,
- brak gestów społecznych, np. pa, pa,
- wolniejszy rozwój dużej i małej motoryki”.
Niemowlęta uspokajają się w kontakcie z ekranem telewizora/komputera ponieważ śledzą ruch przedmiotu – jest to zgodne z ich etapem rozwojowym, są to jednak obiekty których nie można dotknąć (rękami, ustami, językiem), dlatego nie dokonuje się akt poznania. Poruszający się obraz, postrzegany na płaskim ekranie telewizora, nie tworzy w umyśle dziecka reprezentacji przedmiotów istniejących w rzeczywistości. Dzieci w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym narażone na oddziaływanie przekazów telewizyjnych, pozostają na tym samym wcześniejszym etapie rozwoju percepcji preferując obraz dynamiczny. Stąd małe zainteresowanie książką.
Dzieci do 2 roku życia oglądające telewizję od 30 minut do 2godzin dziennie, a w czasie weekendu ok. 3 godziny (wg relacji matek), charakteryzują się:
- stanem nieustannego rozproszenia uwagi,
- sporadycznymi reakcjami na własne imię,
- brakiem rozwoju mowy lub opóźnieniem pojawiania się oczekiwanych etapów,
- niechęcią do oglądania obrazów statycznych,
- brakiem wspólnego pola uwagi,
- brakiem gestu wskazywania palcem.
W 3 roku życia zaburzenia dzieci pogłębiają się. „Podczas obserwacji zachowania dziecka można dostrzec:
- trudności lub całkowity brak rozumienia poleceń,
- zabawę na poziomie dzieci 12-14 miesięcznych,
- brak zabawy tematycznej,
- trudności z rozpoczęciem i kontynuowaniem zabawy w grupie rówieśniczej,
- komunikowanie się krzykiem lub płaczem,
- niepełne rozumienie języka,
- brak respektowania reguł społecznych,
- brak zainteresowania książkami, obrazkami,
- uspakajanie się po otrzymaniu telefonu komórkowego rodzica,
- poważne problemy z wprowadzaniem treningu czystości,
- wybiórczość jedzenia”
„Warto zapamiętać, że jeszcze dwie godziny po wyłączeniu gry komputerowej pola czołowe są nieaktywne, co całkowicie uniemożliwia naukę”.
Badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych i Niemczech wykazały, że używanie komputera w wieku przedszkolnym powoduje poważne zaburzenia koncentracji uwagi, co skutkuje problemami w późniejszym uczeniu się i nawiązywaniu kontaktów społecznych. Dlatego naukowcy postulują, aby dzieci do 2 roku życia nie korzystały w ogóle z telewizji
i mediów cyfrowych.
Niestety w wielu domach, przez znaczną część dnia jest włączony telewizor. Maluch słyszy mowę z włączonego telewizora czy elektronicznej zabawki, ale jako dźwięk bez przekazu znaczeń. Podczas słuchania bajek, reklam oraz zabawek dźwiękowych mózg uczy się eliminować dźwięki językowe, nastawia się natomiast na odbiór dźwięków niewerbalnych. Dzieci sprawiają wtedy wrażenie zahipnotyzowanych i nie słyszą, gdy się do nich mówi.
W wyniku tego ośrodki słuchowe prawej półkuli mózgu, które specjalizują się w odbiorze dźwięków niewerbalnych, blokują odbiór przekazów językowych. Dziecko słyszy mowę dorosłych, ale nie przetwarza jej na wyższych poziomach układu nerwowego. System nerwowy uczy się ignorować słowa.
Mózg musi dojrzeć i nauczyć się określonych sprawności językowych oraz motorycznych, by osiągnąć etap gotowości do posługiwania się wysokimi technologiami.
To, co najważniejsze by rozwój dziecka przebiegał prawidłowo i harmonijnie to właściwe środowisko społeczne, gdyż tylko w obecności innych osób dziecko nabywa nie tylko kompetencje językowe, ale także emocjonalne i społeczne będące podstawą budowania satysfakcjonujących relacji z innymi.
Literatura cytowana:
Spitzer M. (2013). Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci. Wydawnictwo Dobra literatura, Słupsk 2015.
Cieszyńska-Rożek J. Wpływ wysokich technologii na rozwój poznawczy dzieci w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym w: Ogonowska A., Ptaszek G. (red.) Człowiek, technologia, pliki. Konteksty kulturowe i psychologiczne. Wyd. Impuls Kraków 2014
Analiza zagrożenia cyberprzemocą (cyberprzestępczością) uczniów szkół z terenu powiatu skarżyskiego w roku 2017
Zjawisko cyberprzemocy, widziane jako potencjalne oraz realne zagrozenie uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych to coraz bardziej aktualny problem współczesności. Jak jest ono postrzegane w szkołach powiatu skarzyskiego, jaka jest świadomośc uczniów i nauczycieli na temat skali jego wystepowania, metod przeciwdziałania, radzenia sobie w sytuacjach zagrożeń, środowisk w których mogą uzyskać pomoc atakowani? Badania w tym zakresie przeprowadziła Komenda Powiatowa Policji w Skarżysku-Kamiennej, a opracowanie wyników badań zawarte jest w załaczniku opracowanym przez podkomisarz Annę Sławińską.
Dyskalkulia, czyli specyficzne trudności w uczeniu się matematyki, informacje dla rodziców
Dyskalkulia to problem stosunkowo nowy w psychologii i naukach pokrewnych. Kłopoty określane tą nazwą prawdopodobnie pojawiały się u niektórych ludzi odkąd istnieje matematyka, jednak pierwszą definicję dyskalkulii rozwojowej sformułował dopiero w 1974 r. Czechosłowacki psycholog Ladislav Košč. Określił ją jako nie wynikające z niskiego poziomu intelektualnego zaburzenie zdolności matematycznych, którego przyczyną są genetycznie uwarunkowane nieprawidłowości w funkcjonowaniu obszarów mózgu odpowiedzialnych za dojrzewanie zdolności matematycznych odpowiednio do wieku. Częstą przyczyną dyskalkulii są również okołoporodowe mikrouszkodzenia centralnego układu nerwowego.
Tak więc uczeń z dyskalkulią to:
Zaburzenia zdolności i umiejętności matematycznych w niewielkim stopniu występują w postaci izolowanej, znacznie częściej współwystępują ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu (dysleksja rozwojowa) oraz zaburzeniami w koncentracji uwagi. Szacuje się, że ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki (w różnym stopniu) boryka się ok.6-9% ogólnej populacji uczniów. Wczesne objawy ryzyka dyskalkulii możemy zaobserwować już w wieku przedszkolnym.
Należą do nich trudności w zakresie:
W klasie pierwszej pojawiają się dodatkowo trudności z umiejętnością czytania i zapisywania liczb oraz z różnicowaniem i wykonywaniem prostych działań arytmetycznych.
W klasach starszych dołączają trudności z:
Na diagnozę i terapię specyficznych trudności w uczeniu się nigdy nie jest za późno, jednak dla dzieci z grupy ryzyka dyskalkulii szczególnie ważne jest, aby rozpocząć terapię pedagogiczno-psychologiczną jak najwcześniej. Jeśli objawy dyskalkulii utrzymują się w starszym wieku szkolnym Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, po przeprowadzeniu pełnej diagnozy, może wydać opinię o dostosowaniu wymagań z matematyki i przedmiotów ścisłych do indywidualnych możliwości i potrzeb ucznia, której wskazań nauczyciele powinni przestrzegać zgodnie z obowiązującym prawem oświatowym. Dlatego jeśli zaobserwujecie Państwo opisane powyżej problemy u własnych dzieci, prosimy o kontakt z naszą placówką. Uczniowie ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, pozbawieni specjalistycznej pomocy mogą być narażeni na trudności emocjonalno-motywacyjne, które dodatkowo utrudniają funkcjonowanie szkolne.
Ewa Oktaba
Dojrzałość szkolna - nasze dziecko idzie do szkoły
Iwona Stachura
Jak poradzić sobie w urzędach państwowych, czyli przygotowanie do wejścia w dorosłe życie
mgr Tomasz Gluza
Trudności z pisaniem, ich możliwe przyczyny, skutki i sposoby eliminowania
Zbigniew Sowa
Konsultacje procesów integracji sensorycznej
Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Integracji Sensorycznej oraz Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna PCRE w Skarżysku-Kamiennej, w dniach od 29 września do 5 października 2014r. organizują tydzień bezpłatnych konsultacji procesów integracji sensorycznej. Doświadczenie poprzednich edycji pokazało, że dzięki projektowi bardzo wielu rodziców zaniepokojonych rozwojem sensoryczno-motorycznym swojego dziecka, uzyskało profesjonalną poradę i wsparcie, a niektórzy dowiedzieli się o istnieniu terapii metodą Integracji Sensorycznej.
Każdy rodzic zaniepokojony rozwojem swojego dziecka może skorzystać w tych dniach z naszych usług. Zachęcamy szczególnie rodziców dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Prosimy o wcześniejszą rejestrację telefoniczną pod numerami: 41/25 30 686 lub tel. kom. 531 751 684.
Czym jest integracja sensoryczna? – jest to zdolność organizmu do zbierania, segregowania i przetwarzania informacji płynących z naszego ciała i świata zewnętrznego. Procesy te przebiegają automatycznie w OUN, który otrzymuje informacje za pomocą zmysłów: wzroku, słuchu, smaku, dotyku, węchu oraz zmysłu równowagi i czucia głębokiego. Deficyty SI występują, gdy OUN źle interpretuje informacje zmysłowe.
Co może świadczyć o zaburzeniach integracji sensorycznej? - Dziecko może wykazywać nadwrażliwość na określone bodźce lub zbyt małą wrażliwość. Np. dziecko z nadwrażliwością dotykową może unikać dotyku nawet ze strony najbliższych, odmawiać noszenia niektórych ubrań, chodzenia boso po trawie lub piasku, źle reagować na mycie i obcinanie włosów czy paznokci. Może izolować się od rówieśników w obawie przed niespodziewanym dotykiem. Może być wybredne w jedzeniu, preferować pokarmy o gładkiej konsystencji i łagodnym smaku. Dziecko z nadwrażliwością słuchową może czuć się poirytowane w miejscach hałaśliwych, centrach handlowych, zatykać uszy na niektóre dźwięki; lub wręcz przeciwnie – gdy jest podwrażliwe – np. wzmacniać głos w odbiornikach, produkować własne dźwięki poprzez uderzanie o przedmioty. Bywają dzieci, które są poszukiwaczami wrażeń płynących z ruchu, uwielbiają biegać, podskakiwać, huśtać się, kręcić na karuzeli czy krześle obrotowym; oraz takie które boją się oderwać stopy od podłoża, poruszają się ostrożnie, łatwo tracą równowagę, preferują zabawy „statyczne”, szybko się męczą. Takie dzieci mogą mieć problemy z koordynacją ruchową a co za tym idzie z samoobsługą: ubieraniem się, zapinaniem guzików, wiązaniem sznurowadeł, cięciem nożyczkami, rysowaniem i wszystkimi czynnościami wymagającymi precyzji ruchu. Jeśli rodzice obserwują u swoich pociech tego typu kłopoty zachęcamy do konsultacji z terapeutami SI.
Ci co czują mocniej, czyli kilka słów o depresji
Zaburzenia depresyjne mają uwarunkowania biologiczne, środowiskowe i psychologiczne. W ujęciu poznawczej psychologii są to nasilone, natężone emocje które odczuwa człowiek. Jedną z wielu przyczyn pojawienia się depresji jest utrata rozumiana jako „rzeczywista” lub utrata spostrzegana „specyficznie” przez daną osobę (np. ważnej relacji, czy nie zrealizowania celów, założonych osiągnięć). Należy pamiętać, że smutek i wycofanie się w sytuacjach trudnych dla jednostki jest adaptacyjny, pozwala zebrać siły, spojrzeć inaczej na swoją sytuację. Osoby chore na zaburzenia depresyjne oceniają porażkę globalnie przypisują ją sobie, natomiast sukcesy są oceniane przez nich jako „dzieło przypadku”.
Jakie zniekształcenia poznawcze pojawiają się u osób chorych na depresję:
Praca terapeutyczna z osobami chorymi na depresję polega na zmianie przekonań dotyczących siebie, świata i innych, również na zmianie schematów dezadaptacyjnych i budowaniu satysfakcjonujących relacji interpersonalnych. Światowy dzień osób chorych na depresję obchodzony jest w dniu 23 lutego.
Małgorzata Dobrowolska-Dąbrowska
Terapia integracji sensorycznej (SI)
Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Integracji Sensorycznej (PSTIS), a wraz z nim nasza poradnia, w dniach od 7 do 12 października 2013r. zorganizowała tydzień bezpłatnych konsultacji procesów integracji sensorycznej. Każdy rodzic zaniepokojony rozwojem swojego dziecka mógł w tych dniach skorzystać z naszych usług. Nasza inicjatywa cieszyła się dużym powodzeniem. Czas przeznaczony na konsultacje został w pełni wykorzystany. Rodzice zasięgali porad dotyczących indywidualnych problemów dzieci, otrzymywali wskazówki do pracy w domu, mogli również zapisać swoje pociechy na pełną diagnozę procesów integracji sensorycznej. Z doświadczeń terapeutów SI pracujących w poradni wynika, iż liczba dzieci mających problemy z odbiorem i przetwarzaniem bodźców zmysłowych stale rośnie, wzrasta również zapotrzebowanie na prowadzoną terapię. Przyczyny tego zjawiska są złożone i wielorakie.
Należą do nich:
W ramach działań profilaktycznych terapeuci SI pracujący w poradni od kilku lat prowadzą przesiewowe badania diagnostyczne w grupach przedszkolnych i klasach pierwszych szkół podstawowych. Ich celem jest wczesne wykrywanie nieprawidłowości w zakresie integracji sensorycznej u dzieci i udzielenie pomocy w zakresie stwierdzonych deficytów. Również w bieżącym roku szkolnym około 200 dzieci objętych zostanie badaniami przesiewowymi.
Elżbieta Zarzycka
Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego, list do rodziców
Zgłaszacie się Państwo do Poradni ze swoimi dziećmi, bo obserwujecie różne nieprawidłowości w ich rozwoju i oczkujecie wskazówek, które pomogą je skorygować. Niekiedy znalezienie przyczyn dysfunkcji jest bardzo trudne.
Największą grupę naszych klientów stanowią dzieci z:
Jedną z przyczyn wymienionych wyżej problemów mogą być centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego (CAPD).
Elżbieta Zarzycka